— La agantoj de la diablo povas esti el karno kaj ostoj, ?u ne vere? Atendas nin du demandoj en la komenco. La unua estas, ?u krimo entute okazis; la dua estas, kio estis la krimo, kaj kiel oni plenumis ?in? Kompreneble, se la konjekto de doktoro Mortimero estas ?usta, kaj nin frontas fortoj el ekster la ordinaraj le?oj de l' naturo, tie fini?as nia enketo. Sed nia devo estas el?erpi ?iujn aliajn hipotezojn anta? ol akcepti tiun. Mi opinias, ke ni refermu tiun fenestron, se vi ne kontra?as. Estas eksterordinare, sed mi konstatas, ke koncentrita atmosfero helpas koncentritan pensadon. Mi ne tiel emfazis tiun konstaton, ke mi eniru skatolon por pensi, sed tio estas la logika konkludo de mia konvinki?o. ?u vi mense reviziis la enketon?

— Jes, mi multe pripensis ?in dum la tago.

— Kion vi opinias pri ?i?

— ?i estas tre konfuziga.

— ?i certe havas karakteron siaspecan. Kelkaj punktoj distingas ?in. Tiu ?an?i?o de la piedsignoj, ekzemple. Kion vi opinias pri tio?

— Mortimero diris, ke la homo mar?is piedpinte tra tiu parto de la aleo.

— Li nur ripetis tion, kion diris iu stultulo ?e la mortenketo. Kial oni mar?u piedpinte tra la aleo?

— Kio do?

— Li kuregis, Vatsono, kuregis malespere, kuregis por savi sian vivon, kuregis ?is rompi?is lia koro kaj li falis morta surviza?en.

— Kuregis de kio?

— Jen nia problemo. Trovi?as indikoj, ke li frenezi?is pro timo anta? ol li ekkuris.

— Pro kio vi diras tion?

— Mi supozas, ke la ka?zo de lia timo alvenis al li el la erikejo. Se tiel estis, kaj tio ?ajnas plej probabla, nur homo perdinta la sagacon forkurus for de la domo anstata? al ?i. Se ni rajtas kredi la ciganan ateston, li kuris kripetante helpon direkte al tiu loko, kie helpo plej never?ajne estos. Kaj denove, kiun li atendis tiunokte, kaj kial li atendis tiun ?e la taksusa aleo sed ne en la propra domo?

— Vi opinias, ke li atendis iun, ?u?

— Tiu homo estis maljuneta kaj neforta. Mi povas kompreni, ke vespere li iom promenis, sed la tero estis malseketa kaj la nokto estis severa. ?u estas nature, ke li staru dum kvin a? dek minutoj, kiel doktoro Mortimero, la? pli praktika sento ol mi anticipe kreditus al li, induktis pro la cigara cindro?

— Sed li eliris ?iuvespere.

— La? mi estas never?ajne, ke ?iuvespere li atendis ?e la erikeja pordeto. Male, la? la atesta?o li evitis la erikejon. Tiunokte li atendis tie. Estis la nokto anta? lia foriro al Londono. La afero konturi?as, Vatsono. ?i i?as kohera. Bonvolu transdoni al mi mian violonon, kaj ni prokrastos plian pripensadon de la afero, ?is ni havos la avanta?on renkonti?i kun doktoro Mortimero kaj kavaliro Henriko Baskervilo en la mateno. 

Nia matenman?a tablo estis frue senpladigita, kaj Holmso atendis en sia negli?o la promesitan rendevuon. Niaj klientoj venis akurate, ?ar la horlo?o ?us sonorigis la dekan, kiam oni envenigis doktoron Mortimero, sekvatan de la juna kavaliro. Tiu lasta estis malalta, vigla, malhelokula viro ?irka? tridekjara, korpe tre fortika, kun densaj nigraj brovoj kaj forta batalema viza?o. Li vestis ru?etan skotdrapan kompleton kaj aspektis veterumite kiel iu, kiu pasigis la pliparton de sia tempo en plenaero, kaj tamen en lia sen?ancela rigardo kaj la kvieta memfido de lia sinteno io signis ?entlemanon.

— Jen estas kavaliro Henriko Baskervilo, — diris doktoro Mortimero.

— Nu jes, — diris tiu, — kaj plej strange estas, sinjoro ?erloko Holmso, ke se jena mia amiko ne proponus viziti vin hodia? matene, mi venus propravole. La? mia kompreno vi solvas enigmetojn, kaj mi ricevis unu tian hodia? matene, kiu postulas pli da trapensado ol mi kapablas dedi?i al ?i.

— Bonvolu sidi?i, kavaliro Henriko. ?u mi komprenu la? via diro, ke vi mem spertis ion eksterordinaran post kiam vi alvenis en Londonon?

— Nenion tre gravan, sinjoro Holmso. Nura sprita?o, tre ver?ajne. Atingis min hodia? matene tiu ?i letero, se letero ?i nomindas.

Li ku?igis koverton sur la tablon, kaj ni ?iuj klini?is al ?i. ?i estis kvalite ordinara, kolore grizeca. La adreso, “Kavaliro Henriko Baskervilo. Hotelo Nordhumberlando”, estis skribita majuskle per malkleraj literoj; la po?tstampo “?aring-Kruco”, kaj la enpo?tiga dato la anta?a vespero.

— Kiu sciis, ke vi iros al la hotelo Nordhumberlando? — demandis Holmso, ekrigardante scivole nian vizitanton.

— Neniu povis scii. Ni decidis nur post kiam mi renkonti?is kun doktoro Mortimero.

— Sed doktoro Mortimero sendube jam gastis tie? — demandis Holmso, ekrigardante akre nian vizitanton.

— Ne, mi gastis ?e amiko, — diris la doktoro. — Nenio indikis, ke ni intencis iri al tiu hotelo.

— Hm! ?ajnas ke iu tre profunde interesi?as pri via movado. — Li prenis el la koverto duonfolion da papero grandformata kvaroblige faldita. Tiun li malfermis kaj sternis plata sur la tablo. Tra ?ia mezo unuopa propozicio estis formita per surgluado de presitaj vortoj. ?i legi?is jene: “Se valoras al vi via vivo a? via racio, tenu for vin de la erikejo”. Nur la vorto “erikejo” estis skribita inke.

— Nun, — diris kavaliro Henriko Baskervilo, — bonvolu diri al mi, sinjoro Holmso, kion je la tondro signifas tio, kaj kiu tiel multe interesi?as pri miaj aferoj?

— Kion vi opinias pri ?i, doktoro Mortimero? Vi devas konsenti, ke en tio ?i estas nenio supernatura, ?iuokaze, ?u?

— Ne, sinjoro, sed tre povas esti, ke ?i venas de iu, kiu konvinki?is ke la afero estas supernatura.

— Kiu afero? — kavaliro Henriko demandis akre. — Al mi ?ajnas, ke ?iuj vi, sinjoroj, scias multege pli ol mi pri miaj personaj aferoj.

— Vi dividos niajn sciojn anta? ol forlasi tiun ?i ?ambron, kavaliro Henriko, tion mi promesas, — diris ?erloko Holmso. — Ni limigos nin provizore en la nuna momento, la? via permeso, al tiu ?i tre interesa dokumento, kiu nepre estis kunmetita kaj enpo?tigita hiera? vespere. ?u vi havas la hiera?an Tempon, Vatsono?

— Jen ?i, en la angulo.

— Mi petas, transdonu ?in… la internan pa?on, bonvolu, kun la ?efartikolo, ?u ne? — Li rapide trarigardis ?in, kurigante siajn okulojn supren suben la? la kolumnoj. — Jen bonega artikolo pri la libera komerco. Permesu, ke mi citu eltira?on al vi: “Se al vi oni ka?olos imagon, ke via aparta metio a? via propra industrio estos stimulita per protekta tarifo, via racio devas certigi vin, ke tia le?aro finfine tenu for ri?econ de la lando, rezultigu malplivalorigon de niaj importoj, kaj malaltigu ?eneralajn kondi?ojn de la vivo en tiu ?i lando”. Kion vi opinias pri tio, Vatsono? — kriis Holmso ege ?oja, kunfrotante kontente siajn manojn. — ?u vi ne taksas tion admirinda konstato?

Doktoro Mortimero rigardis Holmson kun mieno de profesia intereso, kaj kavaliro Henriko Baskervilo turnis al mi paron da konfuzitaj malhelaj okuloj.

— Mi ne scias multon pri tarifoj kaj similaj aferoj, — li diris, — sed ?ajnas al mi, ke ni iom deviis de la pado kiu koncernas tiun letereton.

— Male, mi opinias, ke ni aparte arde sekvas tiun padon, kavaliro Henriko. Vatsono scias pli ol vi pri miaj metodoj, sed mi timas, ke e? li ne tute kaptis la signifon de tiu ?i frazo.

— Ne, mi konfesas, ke mi vidas neniun ligatecon.

— Kaj tamen, mia kara Vatsono, la ligateco estas tiom proksimega, ke unu estas eltirita de la alia. “Se”, “al”, “vi”, “via”, “a?”, “via”, “racio”, “tenu for”, “de la” “valoras”, “vivo”. ?u vi ne vidas jam, de kie tiuj vortoj estis prenitaj?

— Je la tondro, vi pravas! Nu, ?u tio ne estas lerta! — ekkriis kavaliro Henriko.

— Se restus ebla dubo, tiun nuligus la fakto, ke “tenu for” kaj “de la” estas eltran?itaj kune.

— Nu jes — efektive!

— Vere, sinjoro Holmso, tio preterpasas ion ajn, kion mi povus imagi, — diris doktoro Mortimero, gapante mirigite al mia amiko. — Mi povus kompreni, se iu dirus, ke la vortoj devenis de tag?urnalo; sed ke vi kapablis scii el kiu, kaj aldone ke ?i devenis de la ?efartikolo, vere estas unu el la plejaj miriga?oj, kiujn mi iam spertis. Kiel vi faris tion?